Azot jest częstą przyczyną problemów z roślinami i glonami. Jego niedobór hamuje wzrost roślin, opadają one i więdną, marnieją i powstają glony. Azot dostaje się do akwarium na kilka sposobów. Pierwszym z nich jest rozkład zanieczyszczeń organicznych (odchody ryb, opadłe liście roślin, niezjedzony pokarm). Może również dostać się do akwarium wraz z wodą bogatą w azotany(NO₃), które zawierają azot (N). Stężenie azotanów w wodzie wodociągowej prawie nigdy nie przekracza 50 mg/l. W większości miejsc jednak stężenie NO3 w wodzie wodociągowej zbliża się do zera.

Azot w wodzie akwariowej występuje w kilku związkach. Jest to amoniak (NH₄), który właśnie powstaje w wyniku rozkładu roślin, odchodów ryb i rozkładu wszystkich zanieczyszczeń organicznych. Przy pH powyżej 7,5 jest on trujący dla ryb, potwierdzono również naukowo, że jest on głównym czynnikiem pobudzającym szybszy wzrost glonów. Z tych powodów należy zadbać o to, by zniknął z akwarium. Pomaga temu regularna wymiana wody, a z drugiej strony użyteczne bakterie w filtrach i podłożu, które przekształcają go w azotyny (NO₂), które są również toksyczne dla ryb, a następnie w azotany (NO₃ ), które są toksyczne tylko przy wartościach powyżej 70 mg / l.

Azotany i amoniak

Rośliny przyjmują azot w postaci azotanów (NO₃), amoniaku (NH₄) lub z mocznika (CH₄N₂O). Rośliny staramy się karmić azotem przede wszystkim za pomocą azotanów (NO₃), ale z entuzjazmem przyjmą one również amoniak (NH₄) - można go zmierzyć tutaj. Amoniaku do nawożenia używamy jedynie w małych ilościach, w akwariach silnie porośniętych roślinami, by był bardzo szybko zużyty przez rośliny. Jego zwiększone stężenie jest toksyczne i powoduje powstawanie glonów. Amoniakiem nawożą jedyne najbardziej doświadczeni hodowcy roślin, ponieważ wiedzą, co robią. Wiele roślin bowiem reaguje bardzo pozytywnie na nawożenie amoniakiem.

Co jest więc naszym celem? Dostarczyć azot w postaci azotanów i zmniejszyć ilość amoniaku do minimum.

Stężenie azotanów (NO₃) powinno mieścić się w granicach 5-30 mg/l. Azotany będą powstawać w akwarium wskutek transformacji amoniaku przez bakterie oraz poprzez wymianę wody (tylko jeśli mają Państwo wodę wlotową bogatą w azotany). Oczywiście więcej ryb wytworzy więcej amoniaku, a bakterie wytworzą z niego więcej NO₃. Warto zakupić sobie  wysokiej jakości testy na NO₃ i regularnie kontrolować jego ilość w akwarium. Jeśli jest wyższa niż 30 mg/l, zmieniajcie wodę i ograniczcie karmienie ryb, ale jeśli jest ona niższa niż 10 mg/l, dostarczcie go za pomocą KNO₃ (azotan potasu) lub  namieszanego preparatu, który zawiera azotany. Mogą Państwo również użyć niektórych nawozów dostępnych w sprzedaży a zawierających NPK. NO₃ w akwariach jest niewiele, zwłaszcza w akwariach z małą ilością ryb, czystych zbiornikach, akwariach z wodą wejściową o niskim poziomie azotanów oraz akwariach z silnym oświetleniem, w których przyspieszona fotosynteza zbyt szybko wyczerpuje wszystkie azotany.

Zabarwienie roślin

Warto wspomnieć, że od ilości azotanów zależy również kolor roślin. Przy niskich wartościach NO3 rośliny lepiej zmieniają kolor na czerwony, jednakże lepiej pozostawić to bardziej doświadczonym hodowcom roślin, ponieważ przy niskich wartościach NO3 istnieje ryzyko, że NO3 osiągnie wartość zero, a rośliny przestaną całkowicie rosnąć, co spowoduje powstanie glonów

Amoniak zaś wręcz przeciwnie, staramy się usuwać tak często, jak to tylko możliwe, zarówno poprzez regularne większe wymiany wody (im więcej i częściej, tym lepiej) z drugiej strony wspieraniem bakterii - większe filtry, wystarczająca ilość tlenu – łatwiejsze oczyszczenie powierzchni, zdrowe rośliny produkujące w procesie fotosyntezy tlen. Pod żadnym pozorem nie należy pozostawiać zanieczyszczeń w akwarium - gwarantuję Wam, że ilość glonów w dużym stopniu zależy bardziej niż sobie myślicie od zanieczyszczeń organicznych w akwarium, ponieważ szybko z nich powstaje amoniak, a następnie glony.

 kontynuacją cyklu:fosfor